در دوران بارداری، یکی از موارد مهمی که باید به دقت تحت نظر گرفته شود، ضخامت آندومتر است. آندومتر، لایه‌ای از بافت است که داخل رحم را پوشانده و نقش حیاتی در تأمین محیط مناسب برای لانه‌گزینی و رشد جنین دارد. این ضخامت می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت سلامت بارداری باشد و تغییرات آن ممکن است نیاز به بررسی بیشتر و اقدامات درمانی دقیق داشته باشد. شناخت علائم نامناسب بودن ضخامت آندومتر و آگاهی از روش‌های درمانی می‌تواند به حفظ سلامت مادر و اطمینان از پیشرفت مناسب بارداری کمک کند. در این متن، به بررسی علائم مرتبط با مشکلات ضخامت آندومتر در دوران بارداری و گزینه‌های درمانی موجود برای مدیریت این شرایط می‌پردازیم.

آندومتر چیست؟

آندومتر جزء حیاتی سیستم تولید مثل است. این لایه داخلی رحم است که در آنجا ایمپلنتاسیون جنین انجام می‌گیرد. که شامل اپیتلیوم تک‌لایه‌ای شاخص و بافت پیوندی غنی از سلول با عروق خونی که غدد رحمی را احاطه کنند، می‌باشد. اپیتلیوم تک‌لایه‌ای شاخص از سه نوع سلول تشکیل شده است: سلول‌های ترشحی، سلول‌های مژک‌دار(شاخ دار) ، و سلول‌های پایه‌ای.

ضخامت آندومتر در بارداری: علائم و درمان

آندومتر به‌شکل غیرنرمال ضخیم می‌تواند علائم مختلفی مانند دوره‌های طولانی‌تر و خونریزی‌های شدیدتر ایجاد کند.

ضخامت آندومتر در دوران بارداری نقش کلیدی در تعیین مشکلات دوران بارداری دارد. آندومتر لایه داخلی رحم است که جنین در آن لانه‌گزینی کرده و بارداری آغاز می‌شود.

در این پست، در مورد ضخامت طبیعی آندومتر در دوران بارداری و تغییرات غیر طبیعی مختلف در ضخامت بافت به شما می‌گوییم.

علل ضخامت بیش از حد آندومتر یا پوشش داخلی رحم چیست؟

ضخامت آندومتر به دلایل متعددی در زنان باردار و غیر باردار می‌تواند متغیر باشد. در دوران بارداری، ضخامت متوسط آندومتر ممکن است نشان دهندۀ:

• بارداری حبابی، که ممکن است آندومتر را به دلیل وجود فضاهای کوچک کیستی ضخیم نشان دهد.
• ساک حاملگی
• باقی ماندن محتویات بارداری پس از سقط جنین یا زایمان.
• ضخامت ناهمگن به دلیل تجمع مایعات یا لخته‌های خون درون رحمی.
• التهاب پوشش داخلی رحم که به عنوان اندومتریت شناخته می‌شود.

در زنان غیر باردار، علل ممکن است شامل:

• کارسینومای آندومتر یا سرطان رحم که منجر به ضخامت آندومتر می‌شود.
• هایپرپلازی آندومتر یعنی رشد بیش از حد سلول‌های پوشش دهنده رحم.
• پولیپ آندومتریال، که رشد غیرسرطانی روی سطح آندومتر است.
• تغییرات مرتبط با استفاده از تاموکسیفن، دارویی برای درمان و پیشگیری از انواع خاصی از سرطان سینه.
• اندومتریت، یا التهاب پوشش داخلی رحم.

نشانه‌های ضخامت غیر طبیعی آندومتر چیست؟

علائم می‌توانند متفاوت باشند اما معمولاً شامل:

• خونریزی شدیدتر در دوران قاعدگی.
• دوره‌های قاعدگی طولانی‌تر از حد معمول.
• چرخه قاعدگی که کوتاه‌تر از 21 روز یا طولانی‌تر از 35 روز است.
• لکه بینی یا خونریزی بین دوره‌های قاعدگی.

در صورت تجربه خونریزی غیر معمولی واژینال یا درد لگنی، توصیه می‌شود که بیمار برای انجام معاینه، به یک متخصص زنان مراجعه نمایند.

بر اساس مطالعه‌ای که در دانشگاه جیائوتونگ شانگهای انجام شده، نرخ کاشت، بارداری بالینی و بارداری در زنانی که ضخامت آندومترشان بین 8 تا 14 میلیمتر بود، بیشتر بود. نرخ بارداری در زنانی که ضخامت راه رحم آن‌ها کمتر از 7 میلیمتر بود، به صورت منفی بوده است.

ضخامت آندومتر همچنین می‌تواند به عنوان نشان دهنده بارداری طبیعی درون‌رحمی باشد، در صورتی که خونریزی واژینال و تشخیص سونوگرافی بارداری با موقعیت نامشخص، یا سایر عوارض بارداری وجود داشته باشد.

آندومتر چگونه مشخص می شود؟

آندومتر در یک MRI یا سونوگرافی به صورت خط تیره دیده می‌شود و به آن خط آندومتریال می‌گویند. در اینجا نحوه تغییر ظاهر و ضخامت خط آندومتریال در طول دوره قاعدگی آورده شده است :

فاز قاعدگی و اولیه تکثیری: در این فاز، به صورت یک خط درخشان و با اکوژنیستی نازکی دیده می‌شود که از لایه اصلی به علاوه مقدار کمی مایع تشکیل شده است.

فاز تکثیری دیرهنگام: در این فاز، یک ظاهر سه لایه‌ای مشاهده می‌شود. شامل لایه پایه، لایه کارکردی وسطی، و خط اکوژنیک داخلی در مرکز است.

فاز ترشحی: آندومتر در این فاز ضخیم‌ترین است. خط دورش با مایع احاطه شده است و در نتیجه در یک سونوگرافی به طور یکنواخت اکوژنیک به نظر می‌رسد.

آیا ضخامت آندومتر می‌تواند بارداری اولیه را نشان دهد؟

ضخامت آندومتر می‌تواند به بارداری اولیه اشاره داشته باشد، خواه طبیعی باشد یا غیرطبیعی (خارج رحمی). بر اساس گزارش‌های تحقیقاتی از دانشگاه پزشکی تگزاس جنوب غربی، ضخامت آندومتریال بین ۸-۴۰ میلی‌متر در بارداری‌های درون رحمی با موقعیت نامشخص درنظر گرفته شده است. دراین میان ، ۷۰٪ ضخامت آندومتریال زنان بین ۱۳-۲۵ میلی‌متر بوده است. این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که ۷۰٪ از زنان دارای بارداری‌های خارج‌رحمی ضخامت آندومتری کمتر از ۱۳ میلی‌متر داشتند.

آیا ضخامت ۱۷ میلی‌متری آندومتر به معنای بارداری است؟

داشتن ضخامت آندومتری ۱۷ میلی‌متری قبل از بارداری به معنای احتمال خوب باروری و نتیجه بالینی بهتر است که بخشی حیاتی از سلامت باروری است .

 آیا آندومتر پس از کاشت تخمک ضخیم می‌شود؟

بله. پس از کاشت جنین، آندومتر ضخیم شده از فاز تکثیری چرخه قاعدگی ضخیم‌تر می‌شود. این بافت به عنوان محلی برای چسبیدن و تغذیه جنین در چند هفته اول آن است .

آیا می‌توان با آندومتر ۸ میلی‌متر باردار شد؟

ضخامت آندومتری نرمال برای بارداری بین ۸ تا ۱۴ میلی‌متر است که برای باروری ایده‌آل است، اما باردار شدن با لایه‌ای کمتر از ۷ تا ۸ میلی‌متر ضخامت هم ممکن است. با این حال، نرخ بارداری فرد ممکن است پایین‌تر باشد .

نتیجه گیری:

آندومتر یک بافت بسیار مهم در بدن زنان است که کلید یک بارداری موفقیت‌آمیز و سالم را در دست دارد. بنابراین، ضخامت آندومتر در بارداری به پزشکان کمک می‌کند تا پیشرفت و وضعیت بارداری، از جمله هرگونه غیرطبیعی‌ بودن و پیشرفت بارداری را تعیین کنند، که برای تضمین سلامت مادر و باروری او بسیار حیاتی است. بنابراین، آگاهی در مورد نشانه‌های تغییر یا ضخامت غیرمعمول آندومتر ضروری است چرا که ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل زمینه‌ای مانند بارداری مولاری، لخته‌های خون، یا اندومتریت باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم غیرطبیعی، برای دریافت درمان به‌موقع و جلوگیری از هر گونه عوارض، با پزشک خود مشورت کنید.