خوشبختانه تماس مستقیم پوست با پوست با مادر، در زایمان طبیعی به‌راحتی فراهم می‌شه؛ یعنی اگر وضعیت نوزاد خوب باشه، بلافاصله بعد از تولد بدون هیچ پوششی روی شکم و سینه مادر قرار می‌گیره. پیشنهاد می‌کنم قبل از زایمان از تیم پزشکی بخواید که حتما این کار رو برای شما انجام بدن. در ادامه این مقاله از سایت دایه فواید تماس پوست با پوست مادر و نوزاد را بررسی میکنیم.

دستورالعمل کشوری تماس پوست با پوست

خوش‌آمدگویی به نوزاد تازه متولد شده تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت روی مادر و نوزاد داره. طبق برنامه «دوست‌دار کودک»، تماس پوست با پوست در ساعت اول بعد از تولد یکی از اصول مهمه. بر اساس دستورالعمل کشوری، نوزاد بلافاصله پس از تولد بین دو سینه مادر قرار بگیره و بعد از اینکه نوزاد خشک شد و علائم حیاتی‌اش چک شد، ماما و پزشک وضعیت رو بررسی می‌کنند تا تماس با مادر ادامه پیدا کنه یا نه. یکی از مهم‌ترین فواید این کار جلوگیری از سرد شدن ناگهانی بدن نوزاده که بلافاصله بعد از تولد خیلی مهمه.

تماس پوست با پوست برای نوزادان نارس تأثیرات بسیار بیشتری داره که خیلی جالب و مثبت هستن و در ادامه به اون‌ها پرداخته می‌شه. باید بدونیم که گاهی به‌خاطر شرایط خاص نوزاد نارس، امکان تماس پوست با پوست بلافاصله بعد از زایمان وجود نداره، چون نوزاد به بخش NICU منتقل می‌شه و تحت مراقبت ویژه قرار می‌گیره. در این موارد، پزشک برای تغذیه نوزاد نارس از شیر مادر کمک بگیره و در صورت اجازه پزشک، مادر به بخش ویژه وارد بشه و تماس پوست با پوست با نوزادش داشته باشه.

فواید تماس پوست با پوست مادر و نوزاد

تماس پوست با پوست بین مادر و نوزاد یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای ایجاد ارتباط نزدیک با نوزاد است و فواید زیادی برای نوزاد دارد. برای انجام این کار نوزاد را بدون لباس (یا فقط با پوشک) روی سینه برهنه خود قرار دهید تا پوست‌های شما به هم برخورد کند. اگر راحت‌تر هستید پیراهن خود یا لباس نوزاد را باز کنید تا تماس مستقیم برقرار شود.

این روش فقط محدود به مادر نیست؛ پدر، سایر اعضای خانواده یا مراقبین این تماس را انجام داده و مخصوصا برای نوزادان کم‌وزن و نارس در بخش مراقبت‌های ویژه اهمیت زیادی دارد. تماس پوست با پوست را در خانه، بیمارستان و هر زمان از شبانه‌روز انجام دهید، اما باید دقت کنید که در این حالت هرگز روی تخت نخوابید تا ایمنی نوزاد حفظ شود. فواید سلامتی بیشماری برای تماس پوست به پوست با نوزاد وجود دارد و شامل موارد زیر است:

تقویت سریع پیوند عاطفی

تماس پوست با پوست بین مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد باعث می‌شود که پیوند عاطفی بین آن‌ها به سرعت شکل بگیرد و مستحکم‌تر شود. این ارتباط نزدیک به نوزاد حس امنیت و آرامش می‌دهد و باعث می‌شود مادر هم احساس محبت و مسئولیت بیشتری نسبت به فرزندش داشته باشد. همین لحظات اولیه نقش مهمی در رشد روانی و عاطفی کودک دارد. علاوه بر این، این پیوند عاطفی پایه‌ای برای رابطه قوی‌تر در آینده خواهد بود. به همین دلیل، اهمیت ویژه‌ای به این تماس داده می‌شود.

تنظیم وضعیت فیزیولوژیکی نوزاد

تماس مستقیم پوست با پوست کمک می‌کند تا ضربان قلب و تنفس نوزاد به حالت طبیعی و منظم برگردد. این ارتباط باعث تنظیم بهتر خواب و سطح قند خون نوزاد می‌شود که برای سلامت او بسیار مهمه. نوزادانی که این تماس را تجربه می‌کنند، کمتر دچار نوسانات نامناسب در عملکردهای حیاتی بدن میشوند. این تعادل فیزیولوژیکی به بهبود کلی وضعیت جسمی نوزاد کمک می‌کنه. در نتیجه، روند تطبیق نوزاد با محیط خارج رحم راحت‌تره.

 

کمک به شروع و تداوم شیردهی

تماس پوست با پوست باعث ترشح هورمون‌هایی مثل اکسی‌توسین می‌شه که نقش مهمی در تحریک تولید شیر مادر داره. نوزاد راحت‌تر پستان را پیدا کرده و به خوبی مکیدن را انجام دهد که به موفقیت در شیردهی کمک می‌کنه. شروع سریع و راحت شیردهی، تداوم آن را هم تسهیل می‌کنه و نوزاد از تغذیه سالم و طبیعی استفاده میکنه. این فرآیند به تنظیم هورمون‌های مادر کمک کرده و باعث بهبود خلق و خوی او می‌شه. بنابراین، تماس پوست با پوست به عنوان یک عامل مهم در شیردهی شناخته می‌شه

کاهش خطر عفونت

تماس مستقیم پوست مادر و نوزاد به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و احتمال ابتلا به عفونت‌ها را کاهش می‌دهد. این ارتباط طبیعی باعث انتقال باکتری‌های مفید از مادر به نوزاد می‌شود که نقش مهمی در حفاظت بدن نوزاد دارد. نوزادانی که این تماس را تجربه می‌کنند، کمتر به درمان‌های پزشکی و آنتی‌بیوتیک نیاز دارن. به همین دلیل، تماس پوست با پوست به عنوان روشی موثر برای حفظ سلامت نوزاد توصیه می‌شود. این موضوع در محیط‌های بیمارستانی اهمیت زیادی دارده

تنظیم دمای بدن نوزاد

بدن مادر به عنوان یک تنظیم‌کننده طبیعی دما عمل می‌کند و تماس پوست با پوست باعث می‌شود دمای بدن نوزاد در حالت مطلوب باقی بماند. این تماس کمک می‌کند که نوزاد کمتر در معرض سرما یا گرمای بیش از حد قرار گیرد و از شوک‌های دمایی محافظت شود. حفظ دمای مناسب برای نوزاد تازه‌متولد شده بسیار مهم است تا عملکرد سیستم‌های بدنش به درستی انجام شود. همچنین این تعادل دمایی به مصرف انرژی کمتر نوزاد کمک کرده و باعث افزایش رفاه او می‌شود. به همین دلیل، تماس پوست با پوست به حفظ سلامت نوزاد کمک می‌کنه.

ایجاد آرامش برای مادر و نوزاد

تماس پوست با پوست باعث کاهش استرس و اضطراب در هر دو می‌شه. نوزاد در آغوش گرم مادر حس امنیت و محبت را تجربه می‌کنه و برای رشد عاطفی او بسیار ضروریه. مادر با دیدن و لمس نوزادش احساس آرامش و رضایت داره و این مسئله برای سلامت روانی او اهمیت داره. این لحظات آرام شروع خوبی برای دوران پس از زایمان و مراقبت از نوزاد است. این تماس به بهبود کیفیت رابطه مادر و کودک کمک می‌کنه.

تکامل مغزی نوزاد

تماس پوست با پوست با نوزادان نارس تاثیر بسیار مهمی بر تکامل مغزی آنها داره. وقتی نوزاد نارس به دنیا میاد مغزش هنوز به طور کامل رشد نکرده و تنها حدود ۲۵ درصد حجم مغز یک فرد بزرگسال را داره. بخشی از مغز به نام آمیگدال مسئول یادگیری حسی، حافظه و کنترل بخشی از سیستم عصبی به نام سیستم سمپاتیک است. این تماس مستقیم پوست با پوست باعث فعال شدن آمیگدال شده و فرآیند رشد و تکامل آن را تسریع می‌کنه. در نتیجه، تماس پوست با پوست به بهبود عملکرد مغزی و رشد سالم نوزادان نارس کمک می‌کنه.

آیا نوزادان متوجه تماس پوست خود با پوست مادر می‌شوند؟

نوزادانی که تحت تاثیر دارو یا شرایط خاص نباشن در همان لحظات اولیه تولد آگاه هستند و تماس پوست با پوست با مادر را درک می‌کنن. آن‌ها روی چهره مادرشان تمرکز میکنن و این ارتباط قوی به ویژه تا زمانی که بندناف هنوز قطع نشده، باعث می‌شه مادر و کودک به‌نوعی یک واحد به حساب بیایند. حتی چند ماه پس از تولد این پیوند جسمی و عاطفی نزدیک باقی می‌ماند و در بسیاری از پژوهش‌ها وابستگی بین مادر و نوزاد به نوعی شبیه اعتیاد توصیف شده است. وقتی از هم جدا می‌شوند، نوزاد تنها دلتنگی معمولی ندارد، بلکه واکنش‌هایی شبیه به خماری به دلیل جدایی از مادر را نشان می‌دهد. پژوهش‌های رفتاری، مانند آزمایش معروف با میمون‌های کوچک که بدون مادر بزرگ شده بودند، نشان داده که نیاز به تماس و آغوش مادر حتی از نیاز به غذا هم برای آن‌ها مهمتره. این موضوع نشان می‌دهد که تماس پوست با پوست نقش بسیار مهمی در سلامت روانی و عاطفی نوزاد داره.

تماس پوست با پوست نوزاد نارس چگونه انجام می‌شود؟

تماس پوست با پوست نوزاد نارس فرایندی حساس و مراقبت‌محور است که فقط زمانی انجام می‌شه که وضعیت نوزاد از نظر تنفسی و جسمی پایدار باشه. در این حالت، نوزاد نارس که بدون لباس است، بین دو سینه مادر قرار می‌گیره. این تماس نزدیک که به آن مراقبت کانگرویی گفته می‌شود، علاوه بر تقویت ارتباط عاطفی بین نوزاد و والدین به بهبود سریع‌تر وضعیت نوزاد کمک می‌کند. حتی اگر نوزاد هنوز قادر به تغذیه از سینه مادر نباشد، این تماس برای مدت زمان مشخصی حفظ می‌شود تا اثرات مثبت آن ظاهر بشه. نکته مهم دیگر اینکه، پدر نوزاد هم این مراقبت کانگرویی را انجام داده و از این تجربه لذت میبره. نوزادانی که تحت مراقبت کانگرویی هستند، سریع‌تر چشمان خود را باز می‌کنند و به صدای مادر واکنش نشان می‌دهند که نشان‌دهنده بهبود و رشد بهتر آن‌ها است.

عوارض تماس پوست با پوست با نوزادان نارس

مطالعه‌ای که روی نوزادان نارس بستری در بیمارستان انجام شده نشان می‌دهد که تماس پوست با پوست، وقتی نوزاد وضعیت عمومی مناسبی دارد، عوارض خاصی نداره. این روش به تقویت سلامت و رشد نوزاد کمک می‌کنه و از نظر ایمنی کاملا مطمئنه. البته لازم است این تماس تحت نظر مراقبان و کادر پزشکی انجام شود تا در صورت بروز هر مشکلی رسیدگی بشه. به طور کلی، تماس پوست با پوست برای نوزادان نارس یک روش موثر و بی‌خطر برای حمایت از سلامت آن‌ها است.

سخن پایانی

تماس پوست با پوست بین مادر و نوزاد یکی از ساده‌ترین کارها است و کلی فایده داره. این تماس باعث میشه هم نوزاد احساس آرامش کنه، ضربان قلب و تنفسش بهتر تنظیم بشه و سیستم ایمنی‌ش قوی‌تر بشه. علاوه بر این، به شروع خوب شیردهی کمک می‌کنه و رابطه مادر و بچه رو قوی‌تر می‌کنه. به‌هرحال، این لحظه‌های نزدیک و گرم برای مادر و هم برای نوزاد خیلی مهم و ارزشمند هستن و باعث رشد بهتر نوزاد میشن. پس این فرصت رو از دست ندین و وقتی نوزادتون به دنیا اومد، تماس پوست با پوست رو جدی بگیرین.