یادم میاد وقتی که دختر دومم رو باردار بودم، با همسرم تصمیم گرفتیم یه مسافرت چند روزه بریم، که هم حال و هوامون عوض بشه، هم من و همسرم آخرین مسافرت قبل از تولد دختر کوچولومون رو تجربه کنیم. درسته که سفر ما چند روزه و داخل کشور بود، ولی با این وجود تو طول سفر که با ماشین خودمون بود، یسری مشکلات و داستانای عجیبی اتفاق افتاد که منو بفکر انداخت. با خودم گفتم کاش قبل از شروع، بیشتر در مورد مسافرت در دوران بارداری اطلاعات به دست می­آوردم. حالا که اینو دارم براتون می­نویسم، دوسال از اون زمان گذشته. حالا من اینجا در سایت دایه می­خوام یه مقاله کامل از مسافرت در دوران بارداری، زمان مسافرت در دوران بارداری، مسافرت با هواپیما، کشتی و ماشین در دوران بارداری و پیشگیری­ها و خطرات مسافرات در این دوران بگم. پس با من همراه باشین.

زمان مسافرت در دوران بارداری

بعضی از زنان، به دلیل حالت تهوع، استفراغ و احساس خستگی شدید در مراحل اولیه بارداری، ترجیح می‌دن در ۱۲ هفته اول بارداری سفر نکنن. خطر سقط جنین هم در ۳ ماه اول بارداری، چه در حال سفر باشین و چه نباشین، بیشتره.

سفر در ماه‌های آخر بارداری، می‌تونه خسته‌کننده و ناراحت‌کننده باشه. بنابراین، بسیاری از زنان بهترین زمان برای سفر یا تعطیلات رو در اواسط بارداری، بین ۴ تا ۶ ماهگی می‌دونن.

پرواز در دوران بارداری

مسافرت در دوران بارداری با هواپیما، برای شما یا کوچولوتون مضر نیست، اما قبل از پرواز، هرگونه مشکل یا عوارض بارداری رو با ماما یا پزشکتون در میون بذارین.

بعد از هفته ۲۸ بارداری، ممکنه شرکت هواپیمایی از پزشک یا مامای شما نامه‌ای بخواد که تاریخ زایمان شما رو تأیید کنه و نشون بده که در معرض خطر عوارض نیستین.

احتمال شروع زایمان به طور طبیعی بعد از ۳۷ هفته (حدود ۳۲ هفته اگه دوقلو باردار هستین) بیشتره. بعضی از خطوط هوایی به هیچ وجه به زنان بالای ۳۵ هفته، اجازه پرواز نمی‌دن.

قبل از سفر با هواپیما :

• در مورد هرگونه خطر احتمالی مربوط به بارداری، با پزشک خودتون صحبت کنین. به طور کلی به زنی که دیابت بارداری یا بارداری چندقلو داره، توصیه می‌شه که پرواز نکنه.
• سفر هوایی در شش هفته آخر بارداری می‌تونه باعث زایمان زودرس بشه.
• جزئیات بیمه مسافرتی خودتون رو بررسی کنین، بعضی از بیمه‌ها ممکنه بارداری رو پوشش ندن.
• با شرکت هواپیمایی برای صندلی‌های جداکننده یا صندلی‌های نزدیک خروجی، برای فضای بیشتر پا هماهنگ کنین.
• رزرو صندلی کنار راهرو رو در نظر بگیرین، در اینصورت رفتن به توالت کمی آسون‌تر می­شه.
• قبل از عزیمت، با پزشکتون مشورت کنین که آیا نیاز به سفر با کیت پزشکی دارین یا نه. یادتون باشه که کیت رو تو چمدون دستی خودتون بذارین تا بتونین تو طول پرواز، بهش دسترسی داشته باشین.

اقلامی که تو جعبه پزشکی شما باید باشه:

• داروهایی برای کمک به درمان مشکلات رایج بارداری مثل سوزش سر دل، برفک دهان، یبوست و بواسیر.
• داروهای آب‌رسانی خوراکی در صورت اسهال مسافرتی.
• مولتی ویتامین‌ برای زنان باردار.
• نوار ادرار برای بررسی سطح گلوکز (در صورت نیاز).

در طول پرواز:

• کمربند ایمنی رو زیر شکم و روی ران خودتون ببندین.
• در حالی که نشستین، مرتباً پاهاتون رو بکشید و حرکت بدین. پوشیدن جوراب‌های ساق بلند رو فراموش نکین (جوراب واریس). گردش خون یه زن باردار، از قبل تحت فشاره، فشار پایین کابین داخل هواپیما، می‌تونه خطر لخته شدن خون رو افزایش بده.
• برای کاهش خطر کم آبی بدن، باید خیلی آب بنوشین. مصرف مایعات کافی، خطر ابتلا به ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) رو کم می­کنه.
• اگه پرواز آرومه، هر نیم ساعت تو راهروها قدم بزنین.
• اگه پرواز دچار تلاطم هواییه، تو صندلیتون بمونین، اما مرتباً مچ پاهاتون رو خم و راست کنین.
• اگه احساس تنگی نفس یا سرگیجه دارین، از یکی از مهمانداران هواپیما بخواین که به شما اکسیژن تنفسی بده.

خطرات سفرهای طولانی مدت در دوران بارداری

دوره‌های طولانی بی‌حرکتی در طول سفر با ماشین، اتوبوس، قطار و هواپیما، خطر تشکیل لخته در رگ‌های عمقی پا، که به عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می‌شه رو، افزایش می‌ده. این لخته‌ها می‌تونن در قسمت‌هایی از بدن مانند ریه‌ها گردش کرده و گیر کنن.

خطر ابتلا به DVT در مسافرت در دوران بارداری، با وجود موارد زیر افزایش پیدا می­کنه:

• در گذشته DVT داشتین.
• وزن شما بیش از ۱۰۰ کیلوگرمه.
• بارداری چندقلویی دارین.
• یکی از اعضای خانواده شما DVT داشته.

از هر ۱۰۰۰ زن باردار، یه نفر به DVT مبتلا می‌شه. تحقیقات نشون می‌ده که خطر DVT می‌تونه تو یه پرواز طولانی مدت دو یا سه برابر افزایش پیدا کنه.

اگه تصمیم به سفر طولانی دارین، باید:

• ورزش‌های مکرر پا انجام بدین.
• به طور منظم پیاده‌روی کنین (در صورت سفر هوایی، اگه پرواز آرومه، تو کابین هواپیما قدم بزنین).
• با نوشیدن مقدار زیادی آب، از کم‌آبی بدن جلوگیری کنین.
• مصرف الکل و کافئین رو به حداقل برسونین.

اگه خطر ابتلا به DVT تو شما زیاده، به شما توصیه می‌شه که:

• در مورد برنامه‌های سفر با پزشک خودتون صحبت کنین.
• در طول سفر جوراب‌ واریس بپوشین.
• قبل و بعد از هر سفری که بیشتر از چهار ساعت طول می­کشه، هپارین تزریق کنین.

واکسیناسیون مسافرتی در دوران بارداری

اکثر واکسن‌هایی که از باکتری‌ها یا ویروس‌های زنده استفاده می‌کنن، به دلیل نگرانی از آسیب رسوندن به جنین تو رحم، تو دوران بارداری توصیه نمی‌شن.

با این حال، اگه خطر عفونت بیشتر از خطر واکسیناسیون زنده باشه، ممکنه بعضی از واکسن‌های مسافرتی زنده برای مسافرت در دوران بارداری در نظر گرفته بشن. در مورد واکسیناسیون‌های خاص مسافرتی، از پزشک عمومی یا مامای خودتون راهنمایی بخواین. واکسن‌های غیر زنده (غیرفعال) برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر هستن.

استثنای مهم در این مورد، واکسن آنفولانزاس که می‌شه اون رو با خیال راحت تو دوران بارداری تزریق کرد. این واکسن برای همه زنان باردار اکیداً توصیه می‌شه، چون آنفولانزا در دوران بارداری می‌تونه یه بیماری بسیار جدی باشه.

در حال بهتره که مسافرت در دوران بارداری به کشورهای در حال توسعه، تا بعد از تولد نوزاد به تعویق انداخته بشه.

قرص‌های مالاریا

مصرف بعضی از قرص‌های ضد مالاریا در دوران بارداری بی‌خطر نیست،پس با پزشک خودتون مشورت کنین.

ویروس زیکا

ویروس زیکا عمدتاً توسط پشه‌هایی که در بعضی از نقاط جهان پیدا می­شه، منتقل می‌شه. برای اکثر افراد، خفیف و بی‌ضرره ، اما اگر باردار باشین، می‌تونه مشکلاتی ایجاد کنه.

مسافرت در دوران بارداری به مناطقی از جهان که ویروس زیکا در اونجا وجود داره رو، تا حد امکان به تعویق بندازین. قبل از سفر، میزان خطر ابتلا به بیماری، در کشوری که به اون سفر می‌کنین رو بررسی کنین.

مسافرت در دوران بارداری با ماشین

بهتره از مسافرت در دوران بارداری با ماشین خودداری کنین. با این حال، اگه نمی‌تونین اینکارو بکنین ، حتماً مرتباً توقف کنین و از ماشین پیاده بشین تا حرکات کششی و حرکتی انجام بدین.

همچنین می‌تونین تو ماشین (وقتی رانندگی نمی‌کنین) تمریناتی مثل خم کردن و چرخاندن پاها و تکان دادن انگشتان پا رو انجام بدین. این کار باعث می‌شه، خون تو پاهای شما جریان داشته باشه. پوشیدن جوراب‌ واریس در سفرهای طولانی با ماشین (بیش از ۴ ساعت) هم می‌تونه جریان خون تو پاهای شما رو افزایش بده و به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کنه.

خستگی و سرگیجه تو دوران بارداری شایعه ، بنابراین در سفرهای با ماشین مهمه که به طور منظم مایعات بنوشین و غذاهای طبیعی و انرژی‌زا مثل میوه و آجیل مصرف کنین.

گردش هوا در ماشین رو حفظ کنین. کمربند ایمنی خودتون رو طوری ببندین که بند ضربدری اون بین سینه‌ها و بند روی پا روی لگن زیر شکم قرار بگیره، نه روی شکم.

تصادفات جاده‌ای از شایع‌ترین علل آسیب‌دیدگی در زنان بارداره . اگه مجبور به سفر طولانی هستین، به تنهایی سفر نکنین.

مسافرت در دوران بارداری با قایق و کشتی

شرکت‌های کشتیرانی، محدودیت‌های خاص خودشون رو دارن و ممکنه از حمل زنان باردار سنگین وزن (اغلب بیش از ۳۲ هفته در گذرگاه‌های استاندارد و ۲۸ هفته در گذرگاه‌های پرسرعت) خودداری کنن. قبل از رزرو، برنامه­های شرکت کشتیرانی رو بپرسین.

برای سفرهای طولانی‌تر با قایق، مانند سفرهای دریایی، بررسی کنین که آیا امکاناتی برای رسیدگی به بارداری و خدمات پزشکی در بنادر وجود داره یا نه.

غذا و نوشیدنی در مسافرت در دوران بارداری

مراقب باشید از بیماری‌های ناشی از غذا و آب، مانند ناراحتی معده و اسهال مسافرتی، جلوگیری کنین.

همیشه بررسی کنین که آیا آب لوله‌کشی برای نوشیدن بی‌خطره یا نه. در صورت شک، آب معدنی بنوشین. اگه بیمار شدین، آب کافی بنوشین و برای سلامتی کودکتون ، حتی اگه گرسنه نیستین، به خوردن غذا ادامه بدین.

مسافرت در دوران بارداری­ های پرخطر

مسافرت در دوران بارداری برای زنان بارداری که دچار عوارض بارداری می‌شن توصیه نمی­شه. بعضی از عوارض عبارتند از:

• مشکلات دهانه رحم مانند نارسایی دهانه رحم.
• خونریزی واژینال.
• دیابت بارداری.
• فشار خون بالا.
• پره اکلامپسی.
• ناهنجاری‌های جفت.
• سقط جنین قبلی.
• بارداری خارج رحمی قبلی (بارداری که خارج از رحم ایجاد می‌شه).
• زایمان زودرس قبلی.

اگه ۳۵ سال یا بیشتر سن دارین و برای اولین بار باردار می‌شین، به شما توصیه می‌شه مسافرت در دوران بارداری رو کنسل کنین.

مسافرت در دوران بارداری در گرما و در معرض آفتاب

برای مسافرت در دوران بارداری در هوای گرم، حتما:

• یه بطری آب همراه خودتون داشته باشین و مرتباً آب بنوشین.
• در گرم‌ترین ساعات روز تو سایه یا داخل خونه بمونین.
• با پوشیدن لباس‌های گشاد، کلاه و کرم ضد آفتاب از پوستتون محافظت کنین.
• از فعالیت بیش از حد خودداری کنین، فعالیت‌های خودتون رو برنامه‌ریزی کنین و به خودتون زمان کافی بدین.

مسافرت در دوران بارداری و اسهال مسافرتی

مراقب باشین از مسمومیت غذایی جلوگیری کنین، چون برخی عفونت‌ها می‌تونن به نوزاد آسیب برسونن یا باعث سقط جنین بشن. یادتون باشه:

• از بوفه‌های غذا، غذاهای دریایی و گوشت‌های نپخته خودداری کنین.
• بعد از رفتن به توالت، قبل از تهیه غذا و قبل از خوردن غذا، دست‌هاتون رو کاملاً بشویین.
• فقط میوه‌هایی رو که خودتون پوست کندین، بخورین. از خوردن سبزیجات برگ‌دار و سالادها خودداری کنین چون ممکنه تو آب آلوده شسته شده باشن.
• اگه از منبع آب مطمئن نیستین، آب معدنی بنوشین. هنگام مسواک زدن از آب معدنی استفاده کنین. مطمئن بشین که تمام ظروف غذاخوری بعد از شستشو کاملاً خشک شدن.
• اگه مجبور به استفاده از آب محلی هستین، قبل از استفاده، آب رو به مدت پنج دقیقه کاملاً بجوشونین.
• از اضافه کردن ید به آب ناسالم خودداری کنین.

سخن پایانی

امن‌ترین زمان برای مسافرت در دوران بارداری، در سه ماهه دوم بارداریه، البته به شرطی که هیچ عارضه‌ای نداشته باشین. اگه باردار هستین و به مسافرت در دوران بارداری فکر می‌کنین، باید با پزشک خودتون مشورت کنین، به خصوص اگه بارداری شما پرخطره.

در این مقاله از سایت دایه ما در مورد مسافرت در دوران بارداری که شامل مسافرت دریایی، مسافرت هوایی، و سفر با ماشین، رو گفتیم و خطرات و اقدامات لازم برای جلوگیری از بیماری­های مسافرتی رو هم توضیح دادیم.

امیدواریم که سفرتون سلامت و همراه با مسافر کوچولوی زندگیتون، شیرین ترین سفر رو تجربه کنین.

پزشکان، متخصصان و مشاوران ما در مجموعه زیست بوم دایه در کنار شما هستن، تا شما رو در راه شیرین و پرچالش مادری کمک و راهنمایی کنن. زیست بوم تربیتی دایه با هدف همراهی و حمایت از  مادران باردار در امر بارداری و طی کردن این دوران مهم از زندگی این عزیزان راه اندازی شده. با عضویت در دایه از خدمات مشاوره  و پشتیبانی اون برخوردار بشین.