تپش قلب توی بارداری خیلی از خانم‌ها تجربه‌ اش می‌کنن و خیلی هم طبیعیه. وقتی بدن یه مادر باردار تغییرات زیادی رو تحمل می‌کنه، ضربان قلب هم ممکنه بالا بره و اون حس تپش رو به وجود بیاره. حالا بپرسیم علتش چیه؟ حجم خون توی بدن افزایش پیدا می‌کنه چون بدن می‌خواد نیازهای جنین رو تامین کنه. خب وقتی خون بیشتر می‌شه، قلب باید تندتر بزنه تا همه جا رو پر از خون کنه. همینطور هورمون‌ها هم نقش دارن، مثلا استروژن و پروژسترون که تو بارداری زیاد می‌شن، باعث می‌شن ضربان قلب بالاتر بره. تپش قلب در بارداری طبیعی و نرمالیه، اما اگه زیاد شد یا علائم خاصی داشت باید حواستون باشه و پیگیرش باشید. در ادامه این مقاله از سایت دایه در مورد علت تپش قلب در بارداری  صحبت میکنیم.

علت تپش قلب در بارداری چیست؟

تغییرات فیزیولوژیکی در قلب مادران باردار اتفاق می‌افتد، اصلی‌ترین دلیل بروز تپش قلب در این دوران است. علاوه بر این، برخی عوامل مادرزادی ناشناخته یا جراحی‌های انجام شده در کودکی باعث این تپش‌ها میشوند که در موارد نادر ممکن است منجر به آریتمی‌های قلبی شوند.

تپش قلب در بارداری یک پدیده شایع و طبیعی است که تمام مادران آن را تجربه می‌کنند. اما سوال مهم این است که چرا زنان باردار بیشتر در معرض آریتمی‌های قلبی قرار می‌گیرند و دلیل افزایش آریتمی در بارداری چیست؟ در ادامه علت تپش قلب در بارداری را توضیح میدهیم.

افزایش حجم پلاسمای خون

در بارداری حجم خون بدن مادر تا حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند تا نیازهای جنین و جفت تامین شود. این افزایش حجم باعث گشاد شدن رگ‌ها شده و قلب مجبور میشن با فشار بیشتری خون را پمپاژ کند. این موضوع منجر به افزایش طبیعی ضربان قلب و احساس تپش می‌شود که علت تپش قلب در بارداری است.

اختلالات الکتریکی در دهلیزهای قلب

با افزایش حجم خون دهلیزهای قلب تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند که این فشار کانال‌های الکتریکی قلب را تحریک کرده و باعث اختلال در ریتم طبیعی قلب میشه. این نوع آریتمی بیشتر در دهلیزها دیده میشه و یکی از دلایل اصلی تپش قلب در بارداری است.

بالا رفتن سطح هورمون‌های اپی‌نفرین و آدرنالین

سطح هورمون‌های آدرنالین و نورآدرنالین که در پاسخ به استرس تولید می‌شوند، در دوران بارداری افزایش می‌یابد. این هورمون‌ها می‌توانند ضربان قلب را بالا برده و باعث تاکی‌کاردی سینوسی (افزایش طبیعی ضربان قلب) شوند و علت تپش قلب در بارداری است.

وجود کانون‌های آریتمی پنهان

گاهی افراد به صورت مادرزادی دارای کانون‌های آریتمی در ساختار قلب خود هستند که تا پیش از بارداری هیچ علائمی نداشتن. اما در دوران بارداری، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی، این کانون‌های پنهان فعال شده و عملکرد قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در نتیجه، ضربان قلب افزایش یافته و تپش قلب احساس می‌شود.

کم‌خونی؛ علت تپش قلب در بارداری

وقتی خانم باردار دچار کم‌خونی میشن و اکسیژن‌رسانی به اعضای بدن کاهش می‌یابد، سیستم قلبی تحت فشار قرار می‌گیرد و قلب مجبوره بیشتر کار کنه. این فشار اضافی باعث تپش قلب و در مواردی آریتمی می‌شود. کم‌خونی در بارداری باید به سرعت درمان شود، زیرا می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. پزشک با تجویز داروهایی که در بازار موجود است، کم‌خونی را کنترل کرده و تپش قلب را کاهش می‌دهد.

افزایش حجم خون و تاثیر آن بر قلب و عروق

در دوران بارداری حجم خون مادر حدود ۵۰ درصد بیشتر می‌شود تا نیازهای جنین را تامین کند. این افزایش فشار باعث می‌شود قلب بیشتر فعالیت کند و ضربان قلب افزایش یابد. این روند از سه ماهه اول شروع شده و در سه ماهه دوم به اوج می‌رسد و در سه ماهه سوم با سرعت کمتر ادامه پیدا می‌کند. برخی مادران به دلیل افزایش ضربان قلب نیاز به دارو دارند که باید تحت نظر پزشک مصرف شود.

استرس و اضطراب؛ علت تپش قلب در بارداری

تپش قلب ناشی از استرس و اضطراب است و در دوران بارداری طبیعیه اما اگر کنترل نشود، ممکن است مشکلاتی مانند فشار خون بالا یا کلسترول ایجاد کنه. استرس ممکن است تمرکز مادران شاغل را مختل کنه. در این صورت مشورت با پزشک و استفاده از داروهای مناسب و مکمل‌هایی مانند امگا ۳ توصیه می‌شود.

کم‌آبی بدن و مشکلات قلبی-عروقی

کم‌آبی بدن در بارداری باعث کاهش مایعات و الکترولیت‌های لازم برای عملکرد قلب می‌شود و در نتیجه باعث افزایش ضربان قلب می‌گردد. کم‌آبی ممکن است فشار خون را نیز بالا ببرد، بنابراین تامین آب کافی بسیار مهم است. مصرف داروهایی مثل والزومیکس برای کنترل فشار خون باید فقط تحت نظر پزشک و با اطلاع از شرایط بارداری انجام شود، زیرا این داروها ممکن است عوارض جدی مانند سقط جنین داشته باشند.

تغییرات هورمونی؛ علت تپش قلب در بارداری

در دوران بارداری تغییرات هورمونی مانند افزایش استروژن و پروژسترون باعث تغییر در عملکرد سیستم قلبی-عروقی می‌شود و موجب آریتمی یا تپش قلب میشه. این تغییرات هورمونی طبیعی و بخشی از آمادگی بدن برای پرورش جنین است و جای نگرانی زیادی ندارد، اما باید تحت نظر پزشک باشد.

علت تپش قلب در بارداری بعد از غذا خوردن

وقتی غذا می‌خورید، خون بیشتری به سمت دستگاه گوارش میره تا بتونه غذا رو هضم و جذب کنه. برای همین قلب مجبور میشه تندتر بزنه تا خون کافی به همه جای بدن برسونه. هورمون‌های بارداری مثل استروژن و پروژسترون هم باعث میشن ضربان قلب بیشتر بشه. این ترکیب هورمونی و فعالیت هضم غذا باعث میشه تپش قلب بعد از خوردن بیشتر حس بشه. با بزرگ‌تر شدن جنین، معده و روده به دیافراگم فشار میارن و این فشار باعث میشه نفس کشیدن سخت‌تر بشه و ضربان قلب بالا بره. پس تپش قلب بعد از غذا خوردن تو بارداری تا حدی طبیعی هست، ولی اگر شدید شد یا اذیتت کرد، بهتره با دکتر مشورت کنی.

تپش قلب در دوران بارداری از چه زمانی شروع میشود؟

تپش قلب تو بارداری از همون هفته‌های اول خودش رو نشون می‌ده و اوایل خیلی‌ها این حس رو دارن، ولی بعد یه مدت کم میشه و از بین میره. اما این احتمال هست که تو سه ماهه سوم دوباره تپش قلب سر و کله‌ش پیدا بشه، چون تو این زمان بچه رشدش بیشتر شده و به مواد غذایی بیشتری نیاز داره، پس قلب مادر باید بیشتر کار کنه و همین باعث میشه تپش قلب به وجود بیاد. اگه بین هفته‌های اول تا سه ماهه سوم تپش قلب زیاد یا مداوم داشتی، حتماً برو پیش دکتر تا بررسی کنه و خیالت راحت شه.

آیا تپش قلب در زمان بارداری خطرناک است؟

تپش قلب در دوران بارداری اگر حالت طبیعی و معمولی داشته باشه، خطری نداره و بخشی از تغییرات طبیعی بدن تو این دوران هست. اما اگه با علائمی مثل نفس‌نفس زدن غیرعادی، درد شدید قفسه سینه یا مشکلات در حرف زدن مواجه شدید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید چون ممکنه وضعیت خطرناکی باشه. همچنین، اگه قبلا سابقه بیماری قلبی داشتید، این موارد رو جدی‌تر بگیرید و تحت نظر پزشک باشید. سلامت شما و جنین بسیار مهمه و تشخیص به موقع می‌تونه از مشکلات جدی جلوگیری کنه.

عوارض تپش قلب در بارداری

اگه تپش قلب به خاطر دلایل طبیعی باشه، مشکلی پیش نمیاد و لازم نیست نگران باشی. اما اگه غیرطبیعی باشه و درمانش رو به موقع انجام ندی، ممکنه باعث مشکلات جدی برای خودت و بچه‌ات بشه. مثلا ممکنه رشد بچه به خوبی انجام نشه یا مواد غذایی لازم بهش نرسه که این‌ها روی سلامت بچه تأثیر می‌ذارن. پس اگه احساس کردی چیزی غیرعادیه، حتماً زودتر به دکتر مراجعه کن و موضوع رو جدی بگیر.

بررسی میزان تپش قلب در دوران بارداری

خانم‌های باردار همیشه نگران وضعیت سلامت خودشون هستن و تپش قلب یکی از موضوعاتی است که باید اطلاعات دقیقی درباره‌اش داشته باشن. در هر مرحله از بارداری ممکنه میزان تپش قلب به دلایل مختلف تغییر کنه. در ادامه سه ماهه‌های بارداری رو به صورت تخصصی بررسی می‌کنیم تا بدونید تپش قلب در هر دوره چقدر باید باشه.

سه ماهه اول بارداری

در این دوره بیشترین تغییرات هورمونی، مثل افزایش استروژن و پروژسترون، اتفاق می‌افته که روی تپش قلب تأثیر داره. ضربان قلب در حالت استراحت باید بین ۱۵ تا ۲۰ ضربه در دقیقه باشه. البته این عدد مربوط به زمان استراحت هست و بعد از فعالیت بدنی طبیعیه که ضربان قلب بالا بره. اگه تپش قلب بیشتر از این مقدار بود، مخصوصاً اگر سابقه بیماری قلبی دارید، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.

سه ماهه دوم بارداری

در این مرحله جنین رشد بیشتری داره و نیاز به مواد غذایی بیشتری داره. همچنین عضلات بدن کمی منقبض می‌شن و نیاز به خون‌رسانی افزایش پیدا می‌کنه. در نتیجه ضربان قلب بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کنه که این طبیعی محسوب میشه. اگر میزان تپش قلب از این حد بیشتر بود، باید پیگیری بشه.

سه ماهه سوم بارداری

این دوره حساس‌ترین بخش بارداری است چون قلب مادر باید برای تأمین خون مورد نیاز خودش و جنین سخت‌تر کار کنه. در این زمان ضربان قلب تا ۹۰ درصد بیشتر از حالت عادی میشه. این افزایش شدید لازم و طبیعی است و قلب سالم مشکلی در تحمل این فشار نداره. ولی اگه مادر سابقه مشکلات قلبی داشته باشه، باید حتماً تحت نظر پزشک باشه. خوشبختانه داروهای جدیدی وجود دارن که می‌تونن تپش قلب رو کنترل کنن تا مادر و نوزاد این دوران رو با سلامت بگذرونن. اگه دلت می‌خواد بدونی تپش قلبت طبیعی‌ هست یا نه، بهتره در هر مرحله بارداری با پزشک‌تون در ارتباط باشی و اگه هر علائم غیرعادی دیدی سریع اقدام کنی. سلامت شما و فرزندتون همیشه اولویت داره!

درمان تپش قلب در بارداری

اول از همه باید علت تپش قلب در بارداری را پیدا کرد و باید حتما بری پیش دکتر قلب. دکتر می‌خواد ببینه چرا این تپش قلب به وجود اومده و وضعیت تو و بچه رو خوب بررسی کنه. حالا برای درمان، چند تا دارو هست که معمولا استفاده می‌کنن:

آدنوزین: این دارو خیلی خوبه برای بارداری چون عوارض خاصی نداره و به بچه آسیبی نمی‌رسونه. به صورت تزریق تو رگ داده میشه و سریع از بدن پاک میشه، پس به بچه نمی‌رسه. معمولا تو شرایط اضطراری ۱۲ تا ۱۸ میلی‌گرم تزریق می‌کنن.

وراپامیل: این دارو رو وقتی میدن که نتونن از آدنوزین استفاده کنن. وراپامیل تو خون بیشتر می‌مونه و ممکنه وارد خون بچه بشه که می‌تونه ضربان قلب بچه رو کم کنه. به همین دلیل فقط وقتی واقعا لازم باشه استفاده میشه.

بتا بلاکرها: این داروها هم فقط وقتی استفاده میشن که دو داروی قبلی جواب ندن و وضعیت خیلی اضطراری باشه. این داروها هم بیشتر تو خون می‌مونن و ممکنه عوارض بیشتری داشته باشن، اما گاهی چاره‌ای نیست چون سلامت تو در خطره.

دکترها سعی می‌کنن اول داروهای امن‌تر رو بدن و فقط وقتی لازم باشه از داروهای پرریسک‌تر استفاده کنن. به هر حال درمان تپش قلب تو بارداری باید با دقت و تحت نظر دکتر باشه تا هم تو و هم بچه سالم بمونین.

علائم تپش قلب توی بارداری

تپش قلب تو دوران بارداری وقتی اتفاق می‌افته که ضربان قلب بالا میره. بعضی وقت‌ها تپش قلب شدید باعث میشه سرگیجه بگیریم یا حتی سنکوپ بشی؛ یعنی ممکنه یه لحظه هوش و حواست رو از دست بدی. این حالات معمولا به خاطر آریتمی یا مشکل توی ریتم قلب پیش میاد.

اگه چنین علائمی داشتی، حتما باید بری پیش یه متخصص قلب و عروق که تو زمینه آریتمی هم خبره باشه. دکتر اول سوابق پزشکی‌ات رو می‌پرسه و بعد یه معاینه کامل انجام میده تا بفهمه دلیل اصلی تپش قلب چیه و چطور باید درمانش کرد.

برای تشخیص، یه نوار قلب می‌گیرن و آزمایش خون مثل چک کردن کم‌خونی انجام میشه. گاهی هم دکتر یه دستگاه به اسم هولتر ضربان رو بهت وصل می‌کنه که بتونه ریتم قلبت رو چند روز زیر نظر داشته باشه و ببینه آریتمی داری یا نه. علاوه بر این، اکوکاردیوگرافی انجام میشه تا احتمال وجود مشکلات ساختاری قلب بررسی بشه.

بعضی وقتا باید اول دلیل‌های احتمالی مثل پرکاری تیروئید، کم‌خونی یا عفونت‌ها رو رد کنیم تا دقیق‌تر بفهمیم چرا تپش قلب داری و بهترین درمان رو شروع کنیم. پس تشخیص دقیق علت تپش قلب تو بارداری خیلی مهمه و باید زیر نظر پزشک باشی.

تپش قلب در بارداری و جنسیت جنین

علت تپش قلب در بارداری به طور کلی ربط مستقیمی به جنسیت جنین نداره، اما یه نکته جالب اینه که بعضی مطالعات نشون دادن ممکنه بین الگوهای ضربان قلب و جنسیت جنین یه ارتباط احتمالی وجود داشته باشه. بعضی‌ها معتقدن اگر ضربان قلب جنین در اوایل بارداری بالای ۱۴۰ ضربه در دقیقه باشه، احتمال داره جنین دختر باشه. این فرضیه بر اساس اینه که سطح هورمون استروژن در جنین دختر بیشتره و این باعث افزایش ضربان قلب میشه. ضربان قلب کمتر از ۱۴۰ ضربه در دقیقه ممکنه به جنین پسر مرتبط باشه، چون تستوسترون تو جنین پسر ممکنه ضربان قلب رو پایین‌تر نگه داره.

البته باید بدونی که این موارد قطعی نیستن و از فردی به فرد دیگه فرق داره. عوامل دیگه‌ای هم روی ضربان قلب تاثیر میذارن و فقط با ضربان قلب نمیشه جنسیت رو با قطعیت فهمید. برای تشخیص دقیق‌تر باید از سونوگرافی و روش‌های تصویربرداری پزشکی استفاده کرد.

استرس و تپش قلب در بارداری

در دوران بارداری استرس ضربان قلب رو بالا میبره، مخصوصا وقتیکه:

• نگران سلامت و رشد جنین هستی
• تغییرات هورمونی و جسمی بدنت باعث فشار روانی شده
• مشکلات کاری یا زندگی روزمره داری
• مشکلات تو روابط با همسر یا خانواده داری

این عوامل همه می‌تونن ضربان قلبت رو بیشتر کنن، پس بهتره برای کنترل استرس راهکارهایی پیدا کنی و در صورت نیاز با پزشک یا مشاور صحبت کنی.

برای تپش قلب در بارداری چی بخوریم؟

برای کنترل تپش قلب در دوران بارداری علاوه بر داروهایی که پزشک تجویز می‌کنه، چند نکته مهم در سبک زندگی و تغذیه وجود داره که می‌تونه خیلی کمک کنه:

نوشیدن آب کافی: بدن شما در بارداری نیاز به مایعات بیشتری داره، پس حتما به اندازه آب و مایعات سالم مثل آب میوه‌های طبیعی و دمنوش‌های گیاهی مصرف کن.

پرهیز از کافئین، الکل و سیگار: این موارد می‌تونن باعث افزایش ضربان قلب بشن و به جنین آسیب برسونن، پس بهتره کاملا کنار گذاشته بشن.

ورزش سبک: فعالیت‌هایی مثل پیاده‌روی، شنا یا یوگا به کنترل ضربان قلب و کاهش استرس کمک می‌کنن.

رژیم غذایی سالم: غذاهایی که سرشار از چربی‌های اشباع، قند و نمک زیاد هستن رو کم کن و بیشتر روی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های سالم تمرکز کن.

تمرینات آرام‌سازی: تنفس عمیق، مدیتیشن و تمرینات آرامش‌بخش می‌تونن تپش قلب رو کاهش بدن.

طب سنتی برای تپش قلب در بارداری

اگر دوست داری از راه‌های طبیعی استفاده کنی، این گیاهان برای آرامش قلب توصیه می‌شن:

• گل گاوزبان
• بادرنجبویه
• روغن‌های گیاهی
• گیاهانی مثل زردچوبه، موسیر و آویشن

درمان سریع تپش قلب در بارداری

برای کاهش سریع تپش قلب، استراحت کافی و کنترل استرس خیلی مهمه. تمرینات آرام‌بخش مثل یوگا و تنفس عمیق می‌تونن به کاهش تپش قلب کمک کنن. همچنین استفاده از داروهای گیاهی مثل گل گاوزبان و بادرنجبویه که خاصیت آرام‌بخشی دارن می‌تونن موثر باشن.

در دوران بارداری حتما باید هیدراته بمونی. بدن به مایعات بیشتری نیاز داره تا تو و جنین سالم بمونید. از مصرف الکل و نیکوتین پرهیز کن چون ممکنه به جنین آسیب برسونه و تپش قلب رو افزایش بده. اگر تپش قلبت شدید یا همراه با علائم دیگه است، حتما با پزشک متخصص مشورت کن.

انواع تپش قلب در بارداری

انواع تپش قلب در بارداری به چند دسته تقسیم می‌شن:

تپش قلب طبیعی

این نوع تپش قلب عادیه و ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی بدن در دوران بارداریه. مثلاً افزایش حجم خون و هورمون‌ها باعث می‌شه قلب سریع‌تر بزنه که طبیعی و موقته.

تپش قلب ناشی از استرس و اضطراب

وقتی مادر باردار استرس یا اضطراب داره، هورمون‌های استرس مثل آدرنالین بالا می‌ره و ضربان قلب رو افزایش می‌ده. این تپش قلب موقته و با کاهش استرس کم می‌شه.

تپش قلب ناشی از مشکلات قلبی-عروقی

اگر مادر سابقه بیماری قلبی داشته باشه یا در بارداری دچار مشکلات قلبی بشه، ممکنه تپش قلب ناشی از آریتمی یا مشکلات جدی‌تر باشه که نیاز به بررسی دقیق و درمان پزشکی داره.

تپش قلب ناشی از عوارض بارداری مثل پره‌اکلامپسی

بعضی عوارض خاص بارداری مثل پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) هم می‌تونن باعث تپش قلب بشن و باید تحت نظر پزشک کنترل بشن چون ممکنه خطرناک باشن.

اگر تپش قلب همراه با علائم دیگه مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سرگیجه شدید باشه، سریع به پزشک مراجعه کن.

سخن پایانی

علت تپش قلب در بارداری زیاده و در این مقاله بررسی شد. تپش قلب در بارداری یه واکنش طبیعی بدن به تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونیه که برای حمایت از رشد جنین اتفاق میفته. اما اگر تپش قلب زیاد باشه یا همراه با علائم نگران‌کننده‌ای باشه، نباید ساده‌ گرفت و بهتره سریع به پزشک مراجعه کنید. تیم متخصصان سایت دایه آماده‌ هستن به شما کمک کنن تا بهترین مراقبت‌ها رو در این دوران حساس داشته باشید. پس اگر تپش قلب یا هر نگرانی دیگه‌ای دارید، حتما از مشاوره و راهنمایی‌های حرفه‌ای دایه استفاده کنید تا با آرامش بیشتری بارداری‌تون رو پشت سر بذارید. سلامت شما و جنین عزیزتون برامون خیلی مهمه!