هفته ۳: لقاح رخ می‌دهد: جرقه آغاز یک زندگی کوچک
هفته سوم بارداری شروع ماجرای زندگی بچه‌تونه. تو این هفته لقاح اتفاق می‌افته و اولین سلول جنین شکل میگیره. تخمک بارور شده کم‌کم با تقسیم شدن به یه بلاستوسیت تبدیل میشه و آماده میشه که تو رحم لانه‌گزینی کنه. در واقع، میشه گفت که جرقه یه زندگی کوچیک زده میشه. شاید هنوز هیچ نشونه ظاهری از بارداری نداشته باشی، ولی بدن شما از داخل داره خودش رو برای پشتیبانی از این زندگی در حال شکل‌گیری آماده میکنه. این هفته واقعاً یه نقطه شروع مهمه که مسیر رشد بچه و تغییرات شما رو تعیین میکنه. در ادامه این مقاله از سایت دایه در مورد اتفاقات و نکات مهم هفته سوم بارداری صحبت می کنیم.
هفته سوم بارداری و رخ دادن لقاح
با اینکه در تقویم بارداری شروع حاملگی از روز اول آخرین پریود حساب میشه و بهش میگن هفته اول در واقع رشد واقعی جنین از هفته سوم شروع میشه. خیلی وقت‌ها هم ممکنه شما در این هفته هنوز متوجه بارداری نشید و بیشتر خانم‌ها بین هفته چهارم یا پنجم متوجه میشن. در پایان هفته سوم، می‌تونی با تست بارداری خانگی از بارداری خود مطمئن بشید.
بعد از اینکه اسپرم و تخمک در لوله فالوپ لقاح پیدا کردند، جنین شکل میگیره و از لوله فالوپ عبور میکنه. در هفته سوم، تخمک بارور شده که ابتدا یک سلول (زیگوت) بوده، با تقسیم مداوم به توپ سلولی به نام بلاستوسیت تبدیل میشه. این تقسیم سلولی طی عبور از لوله فالوپ ادامه پیدا میکنه و ۳ تا ۵ روز بعد به بلاستوسیت تبدیل میشه. سپس بلاستوسیت در پوشش داخلی رحم قرار میگیره و لانه‌گزینی اتفاق می‌افته. این مرحله حدود ۶ تا ۱۲ روز بعد از لقاح رخ میده.
طبق گفته متخصصان، لانه‌گزینی در هفته چهارم بارداری انجام میشه، ولی در بعضی خانم‌ها ممکنه شش روز بعد از تخمک‌گذاری اتفاق بیفته. بنابراین، در پایان هفته سوم تا هفته پنجم احتمال لانه‌گزینی وجود داره.
جنین در هفته سوم بارداری
در هفته سوم بارداری، تخمک بارور شده و حالا یه خوشه کوچیک سلولی تو رحم خودت داری که کم‌کم قراره تبدیل به فرزندت بشه. این سلول‌ها با سرعت تقسیم میشن تا به تدریج اعضای بدن جنین شکل بگیره. با این حال هنوز چند روزی مونده که بتونی با تست بارداری مطمئن بشی، چون هورمون بارداری (hCG) هنوز به اندازه کافی بالا نرفته که تو خون قابل تشخیص باشه. وقتی مطمئن شدی بارداری، می‌تونی با مشورت پزشک آزمایشات غربالگری اول رو انجام بدی تا از سلامت روند بارداری مطمئن بشی.
بعد از لقاح، تخمک بارورشده که بهش زیگوت میگن، یه لایه محافظ دور خودش درست میکنه تا هیچ اسپرم دیگه‌ای واردش نشه. بعد از چند ساعت، شروع به تقسیم شدن میکنه؛ اول دو سلول، بعد چهار، هشت و تا حدود ۱۰۰ سلول در چند روز اول شکل میگیره.
همین موقع، جفت هم شروع به کار میکنه. جفت مثل یه پنکیک کوچیک، اکسیژن و مواد مغذی رو به جنین می‌رسونه و مواد زائد رو از بدنش دفع میکنه. جنین این مواد رو از طریق یه سیستم خون‌رسانی ابتدایی که پر از تونل‌های ریزه، دریافت میکنه. این روند از اوایل هفته سوم شروع میشه و اوایل هفته چهارم بلاستوسیت (توپ سلولی) به دیواره رحم می‌رسه و تو فرایند لانه‌گزینی به رحم می‌چسبه و تا نه ماه آینده همونجا رشد میکنه تا جنین کامل شکل بگیره.
علائم مادر در هفته سوم بارداری
در هفته سوم خیلی از خانم‌ها هیچ علامت مشخصی از بارداری را حس نمی‌کنند. دلیلش این است که بیشتر علائم بارداری به خاطر افزایش هورمون‌ها ایجاد می‌شوند، اما در هفته سوم سطح هورمون‌ها هنوز پایین است. با این حال، بعضی خانم‌ها ممکن است نشانه‌هایی داشته باشند که طبیعی هستند.
خونریزی در مرحله لانه‌گزینی
اگر تخمک بارور شده به دیواره رحم بچسبد، ممکنه کمی لکه خون ببینید. این لکه‌بینی خفیف است و جای نگرانی نداره. این مرحله را لانه‌گزینی میگن و بخشی طبیعی از بارداریه.
تشدید حس بویایی
یکی از نشانه‌های رایج هفته سوم حساس شدن شدید حس بویاییه. حتی بوهای خیلی ملایم ممکنه قوی و آزاردهنده باشه. این تغییر به خاطر افزایش هورمون‌های استروژن و hCG است. گاهی همین حس باعث میشه حالت تهوع یا تهوع صبحگاهی بیشتر بشه.
حالت تهوع
با بالا رفتن هورمون hCG ممکنه احساس سرگیجه یا حالت تهوع داشته باشی. تهوع صبحگاهی محدود به صبح نیست و ممکنه در طول روز هم ادامه داشته باشه. اگر این حالت شدید و مداوم باشه، احتمال بارداری دوقلو وجود داره چون سطح هورمون‌ها در این شرایط بالاتره. برای کاهش ناراحتی بهتره آشپزخانه تمیز باشه و هوای تازه از طریق پنجره یا هود جریان داشته باشه.
تغییرات سینه
بدن شما آرام‌آرام برای بارداری آماده میشه و پستان‌ها هم تغییر می‌کنن. نوک سینه‌ها حساس و کمی تیره‌تر می‌شون و فرآیند تولید شیر شروع میشه. این تغییرات طبیعی هستن و نشان‌دهنده آمادگی بدن برای تغذیه نوزاد است.
تغییرات در پریود
اگر سیکل قاعدگی شما کوتاه‌تر از ۲۸ روز است ممکنه متوجه عقب افتادن پریود خود در پایان هفته سوم شوید. این اولین نشانه بارداریه، اما تنها راه مطمئن برای اطمینان، انجام آزمایش خون یا بی‌بی چک استفاده کن.
تست بارداری خانگی (بی‌بی چک)
با بی‌بی چک وضعیت خود را بررسی کن. این تست‌ها بیش از ۹۹ درصد دقیق هستن و وجود هورمون‌های بارداری در ادرار را تشخیص می‌دهند. با این حال، در هفته سوم ممکنه میزان hCG در بدن شما هنوز برای تشخیص کافی نباشد، چون هورمون هر ۴۸ ساعت افزایش پیدا میکنه. بنابراین اگر نتیجه منفی بود، چند روز بعد یا یک هفته بعد دوباره تست را تکرار کنید.
نتیجه مثبت بارداری با آزمایش خون
گاهی پزشک توصیه می‌کن برای بررسی دقیق‌تر به آزمایش خون بروی، به ویژه اگر در خطر سقط یا بارداری خارج از رحم باشی یا مدت زمان زیادی از لقاح گذشته باشد. آزمایش خون مقدار کم هورمون hCG را هم تشخیص میده، بنابراین ممکنه زودتر از تست خانگی بفهمید که باردار هستید.
ترشحات واژن در هفته سوم بارداری
در اوایل بارداری اکثر مادران ترشحات مخاطی و چسبناک سفید یا زرد کم‌رنگ را تجربه می‌کنن. افزایش هورمون‌ها و جریان خون باعث این ترشحات میشه و ممکن است یک تا دو هفته پس از لقاح، حتی قبل از عقب افتادن پریود، ظاهر شود. با پیشرفت بارداری این ترشحات بیشتر میشن و در پایان حاملگی شدیدتر هستن. اگر ترشحات به رنگ زرد یا سبز با بوی تند و قوام غلیظ باشند، احتمال عفونت باکتریایی یا مخمر وجود داره و باید به پزشک مراجعه کنی.
لکه‌بینی در هفته سوم بارداری
جنین در این هفته در مخاط رحم لانه‌گزینی می‌کن و ممکن است لکه‌بینی سبک مشاهده کنی. این لکه‌ها با قاعدگی اشتباه گرفته می‌شم اما کوتاه‌مدت هستن (یک تا دو روز) و میزان خون کمتر از پریود معمولی است. این لکه‌بینی اولین نشانه واقعی بارداری است.
عدد بتا (hCG) در هفته سوم بارداری
سطح هورمون بارداری hCG یا همان عدد بتا در هفته سوم هنوز پایینه به همین دلیل تست‌های خانگی خیلی دقیق نیستن. طبق دسته‌بندی انجمن بارداری آمریکا، محدوده hCG در هفته‌های مختلف موارد زیر هستش:
- سه هفته: ۵ تا ۵۰ mIU/ml
- چهار هفته: ۵ تا ۴۲۶ mIU/ml
- پنج هفته: ۱۸ تا ۷۳۴۰ mIU/ml
- شش هفته: ۱۰۸۰ تا ۵۶۵۰۰ mIU/ml
- هفت تا هشت هفته: ۷۶۵۰ تا ۲۲۹۰۰۰ mIU/ml
- ۹ تا ۱۲ هفته: ۲۵۷۰۰ تا ۲۸۸۰۰۰ mIU/ml
- ۱۳ تا ۱۶ هفته: ۱۳۳۰۰ تا ۲۵۴۰۰۰ mIU/ml
- ۱۷ تا ۲۴ هفته: ۴۰۶۰ تا ۱۶۵۴۰۰ mIU/ml
- ۲۵ تا ۴۰ هفته: ۳۶۴۰ تا ۱۱۷۰۰۰ mIU/ml
- زنان غیر باردار: کمتر از ۵ mIU/ml
- زنان یائسه: کمتر از ۹.۵ mIU/ml
این محدوده‌ها براساس تعداد هفته‌های بارداری نسبت به آخرین پریود شما دسته‌بندی شده. اگر چرخه قاعدگی شما نامنظم باشه، ممکنه این اعداد کمی تغییر کنن.
علائم سقط جنین در هفته سوم بارداری
در اوایل بارداری، سقط جنین با علائم خاصی همراهه. هر زمان که با درد شدید یا خونریزی زیاد مواجه شدی، باید سریعا با پزشک یا ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی تماس بگیری. علائم مهم عبارتند از:
- انقباضات رحمی: مانند دردهای قاعدگی شروع شوند اما به مرور شدیدتر میشن.
- گرفتگی شکم یا کمر: درد با گذشت زمان بدتر می‌شم.
- حالت تهوع و اسهال شدید
- خونریزی یا ترشح بافت: خون و لخته همراه با بخش‌هایی شبیه بافت از واژن خارج شود.
این علائم در حاملگی خارج از رحم یا زمانی که تخمک بارورشده از دیواره رحم جدا شود، ایجاد بشن.
وزن‌گیری در دوران بارداری
برای اینکه هم خودتون و هم نوزادتون سالم بمونی، خیلی مهمه که وزن‌گیری درست و سالم داشته باشی. خوردن غذاهایی که کلسیم زیادی دارن، کمک میکنه نوزاد استخوان‌های قوی بسازه و هم شما سالم بمونی. کلسیم علاوه بر استخوان، برای قلب، اعصاب و عضلات شما هم ضروریه. اگه به اندازه کافی کلسیم مصرف نکنی، بدنتون مجبور میشه کلسیم رو از استخوان‌های شما به نوزاد برسونه. نکات مهم تغذیه ای برای وزن‌گیری در دوران بارداری عبارتند از:
وعده‌های غذایی سالم
در طول روز چهار وعده غذایی سالم بخورید و حداقل سه وعده‌شون پروتئین کافی داشته باشه. پروتئین کمک میکنه بافت‌های جدید نوزاد درست بشه و رشدش خوب پیش بره. منابع پروتئینی:
- مرغ بدون پوست
- گوشت گاو بدون چربی (حدود ۳ اونس)
- تخم‌مرغ
- ماهی
- لبنیات
- حبوبات
با رعایت این نکات، وزن‌گیری شما طبیعی و سالم پیش میره و نوزاد هم مواد مغذی لازم رو دریافت میکنه.
باید و نبایدهای هفته سوم بارداری
نکات مهم در هفته سوم بارداری عبارتند از:
ویتامین C و آهن رو بیشتر کنین
میوه‌هایی مثل توت‌فرنگی، بلوبری، کیوی، انبه و مرکبات پر از ویتامین C هستن. این ویتامین برای سلامتی خودتون خوبه و باعث میشه آهن بهتر جذب بدن بشه و از کم‌خونی جلوگیری کنه. غذاهای پرآهن مثل گوشت قرمز، مرغ، سویا و میوه‌های خشک رو هم حتما تو وعده‌هاتون بذارین.
رنگ کردن مو و آرایش رو کم کنین
سه‌ماهه اول بارداری خیلی مهمه و شکل‌گیری اعضای جنین حساسه. پس تا جایی که می‌تونین از رنگ مو و محصولات آرایشی پرهیز کنین. پیشگیری بهتر از درمانه!
مواد غذایی سالم رو تو برنامه‌تون بگنجونین
اگه بیرون از خونه شام می‌خورین، سعی کنین به جای فست‌فود و غذاهای رستورانی سنگین، میوه و سبزیجات بیشتری انتخاب کنین تا ویتامین‌های لازم بدن تأمین بشه.
غذاهای غنی از کلسیم بیشتر بخورین
کلسیم کمک میکنه هم شما و هم جنین استخوان‌ها و سیستم اسکلتی قوی داشته باشین. همچنین برای قلب، سیستم عصبی و عضلات هم حیاتی هست. اگه کلسیم کافی نباشه، جنین مجبور میشه از استخوان‌های مادر استفاده کنه! غذاهایی مثل ماست، پنیر و غلات غنی از کلسیم خیلی مفیدن.
مایعات بیشتر مصرف کنین
اگه تهوع یا استفراغ دارین، حتما آب از دست رفته بدن رو با مایعات جبران کنین. آب، آب‌میوه تازه رقیق شده، سوپ آبکی، چای کم‌رنگ و آب گرم با لیمو خیلی کمک می‌کنن.
پروتئین بیشتری بخورین
در هر سه وعده غذایی حتما پروتئین داشته باشین. پروتئین برای رشد مناسب جنین خیلی مهمه. یک وعده پروتئین مثل گوشت یا مرغ باید حدود ۸۵ گرم باشه. منابع دیگه هم شامل ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات و حبوبات هستن.
مراقبت‌های پزشکی
در این هفته، سلول‌های جنین در رحم لانه‌گزینی می‌کنن و تقسیم میشن؛ به همین دلیل الان بیش از هر زمان دیگه‌ای نیاز به مراقبت‌های پزشکی و آزمایش‌های مهم دارین. علائمی مثل تهوع، لکه‌بینی خفیف یا کمردرد طبیعی هستن، ولی اگه این علائم شدید یا طولانی شدن، حتما باید برای بررسی سلامت خودتون چکاپ انجام بدین. تعیین بارداری تو هفته سوم با تست خانگی یا آزمایش خون ممکنه. پس اگه حدس می‌زنید باردار هستین، بهتره برای اطمینان آزمایش خون هم انجام بدین.
علائم سقط جنین در هفته سوم بارداری
احتمال سقط جنین در هفته سوم وجود داره و تا هفته ششم بارداری، خطرش بالاتر هست. بعد از گذر از سه ماهه اول، این احتمال خیلی کمتر میشه. شایع‌ترین علائم سقط جنین عبارتند از:
- گرفتگی و درد در قسمت پایین شکم
- ترشح مایعات از واژن
- کم شدن یا از بین رفتن علائم بارداری، مثل حساسیت سینه‌ها یا احساس خستگی
- خارج شدن بافت خاکستری یا لخته خون از واژن
- افزایش خونریزی
- کمردرد خفیف تا شدید
اگه هر یک از این علائم رو تجربه کردین، سریع با پزشک یا مراکز بهداشتی تماس بگیرین تا وضعیت سلامت شما و جنین بررسی بشه.
وضعیت جنین در هفته سوم بارداری
در هفته سوم بارداری، لقاح انجام شده و تخمک بارور شده در پوشش داخلی رحم کاشته میشه. این تخمک بارور اولین مرحله رشد جنین است و به یک توپ سلولی به نام بلاستوسیت تبدیل می‌شود. در این مرحله، اندازه جنین بین ۰٫۱ تا ۰٫۲ میلی‌متر است، یعنی تقریبا اندازه سر یک سنجاق!
جنین در هفته سوم بارداری چه شکلی است؟
بلاستوسیت از صدها سلول تشکیل شده. سلول‌های بیرونی بلاستوسیت بعدا جفت را شکل میده و سلول‌های داخلی جنین را تشکیل میده. در این هفته، جنین هنوز بسیار کوچکه و اندازه آن حدود ۰٫۲ میلی‌متر میشه.
تغییرات بدن مادر در هفته سوم
در ظاهر بدن شما هنوز تغییر خاصی دیده نمی‌شود، اما در داخل اندام‌های تولیدمثلی اتفاقات مهمی در حال رخ دادن است:
- سلول‌هایی که به جفت تبدیل می‌شوند، هورمون بارداری (hCG) ترشح می‌کنند.
- ترشح hCG باعث میشه تخمدان‌ها آزادسازی تخمک را متوقف کنند و پروژسترون افزایش یابد. این هورمون مانع ریختن دیواره داخلی رحم می‌شود و محیط امنی برای جنین فراهم می‌کند.
- احتمالا در هفته چهارم هورمون بارداری را در ادرار یا خون تشخیص دهید.
- در این هفته مایع آمنیوتیک در کیسه آمنیوتیک جمع می‌شود تا جنین را احاطه و محافظت کند.
آزمایش‌ها در هفته سوم بارداری
سونوگرافی در هفته سوم انجام نمی‌شه، چون جنین هنوز خیلی کوچیک است. در اوایل هفته چهارم ممکنه ضخیم شدن دیواره رحم در سونوگرافی مشخص بشه.
بی بی‌چک: در اواخر هفته سوم هورمون بارداری را در ادرار تشخیص دهد، اما در برخی زنان هنوز هورمون کافی نیست و ممکن است نتیجه منفی کاذب باشد. در این صورت چند روز بعد تست را دوباره انجام بده.
آزمایش خون: برای اطمینان کامل آزمایش خون چون مقادیر کم hCG هم در خون قابل تشخیصه.
هفته سوم بارداری در دوقلوها
در هفته سوم بارداری مشخص میشن جنین شما تک‌قلو یا چندقلو.
دوقلوهای همسان: وقتی یک تخمک و یک اسپرم با مواد ژنتیکی یکسان تقسیم بشن و به دو گروه سلولی تبدیل بشن، دوقلوهای همسان شکل می‌گیرن. این تقسیم در هفته سوم اتفاق می‌افته.
دوقلوهای ناهمسان: این نوع دوقلوها از یک تخمک و اسپرم یکسان تشکیل نمی‌شن. اگر در زمان تخمک‌گذاری دو تخمک آزاد شود و هر کدام با یک اسپرم لقاح پیدا کند، دو زیگوت جداگانه شکل می‌گیرند و دوقلوی ناهمسان ایجاد می‌شود. هفته سوم بارداری زمانی است که تک‌قلو بودن یا چندقلو بودن جنین مشخص می‌شود.
توصیه های مذهبی در هفته 3 بارداری
تو ماه سوم بارداری خوندن سوره انعام خیلی سفارش شده. این سوره برای سلامت کلی جنین و محافظتش از خطرها مفیده. گفتن ذکرهای «یا رحمان» و «یا رحیم» باعث میشه مهر و محبت تو وجود بچه تقویت بشه. بهتره شب‌ها قبل خواب دعای کمیل یا ندبه خونده بشه. از دعاهای دیگه‌ای که توصیه شده، دعای امام سجاد (ع) تو صحیفه سجادیه برای فرزند هست. ذکرهای خوب این ماه: یا ستّار، یا سلام.
سخن پایانی هفته سوم بارداری
هفته سوم بارداری لقاح اتفاق می‌افته و جرقه یه زندگی کوچیک زده میشه. بدن شما هم کم‌کم خودش رو برای حمایت از جنین آماده میکنه و هر کاری که انجام می‌دید مهمه. برای اینکه این مسیر راحت‌تر و مطمئن‌تر باشه، از مشاوران سایت دایه و زیست بوم کمک بگیرید. اون‌ها می‌تونن در مورد تغذیه، مراقبت‌ها و نکات سلامتی راهنماییتون کنن تا این هفته حساس رو با خیال راحت پشت سر بگذارید.
سوالات متداول هفته سوم بارداری
در هفته سوم بارداری جنین چه شکلی است؟
در این هفته جنین هنوز بسیار کوچکه و به صورت بلاستوسیت است که از صدها سلول تشکیل شده. اندازه‌اش حدود ۰.۱ تا ۰.۲ میلی‌متر است، تقریبا هم‌اندازه سر یک سنجاق.
آیا در هفته سوم بارداری علائم بارداری مشخص است؟
اکثر خانم‌ها هنوز علائم واضحی ندارند، اما ممکن است لکه‌بینی ناشی از لانه‌گزینی، تهوع خفیف، حساسیت سینه و تغییرات در ترشحات واژن را تجربه کنند.
چه زمانی می‌توان تست بارداری انجام داد؟
در پایان هفته سوم می‌توان با بی بی‌چک خانگی یا آزمایش خون، احتمال بارداری را بررسی کرد. هورمون hCG در این هفته هنوز کم است و ممکن است نتیجه تست خانگی منفی کاذب شود؛ بنابراین تکرار تست بعد از چند روز توصیه می‌شود.
خطر سقط جنین در هفته سوم چقدر است؟
خطر سقط جنین تا هفته ششم بالاست. علائمی مانند گرفتگی زیر شکم، خونریزی، خروج لخته یا بافت از واژن نیازمند بررسی سریع پزشکی است.
آیا در هفته سوم می‌توان بارداری دوقلو را تشخیص داد؟
در این هفته نوع بارداری تک‌قلو یا چندقلو مشخص می‌شود. دوقلوهای همسان از یک تخمک و دوقلوهای ناهمسان از دو تخمک جداگانه ایجاد می‌شوند.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
دیدگاه ها