علت بدغذایی کودکان چیست؟
یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های پدر و مادر، بی‌میلی بچه‌ها به غذاس. فکر کنین که بعد از ساعت‌ها وقت صرف کردن تو آشپزخونه و پخت یه غذای سالم و خونگی، کودکتون با اخم به غذا نگاه کنه و دهنش رو حتی برای امتحان یه لقمه از غذا باز نکنه. تو اون لحظه خستگی ساعت‌ها زحمت به دوشتون سنگینی میکنه. اما واقعیت اینه که این رفتار کودک، فقط بخاطر لجبازی نیس و یه مرحله از رشد و تمایل به استقلال کودکه. با شناخت ریشه علت بد غذایی کودکان، که ما تو این مقاله از سایت دایه می‌خوایم در موردش صحبت کنیم، میتونیم به جای دعوا سر سفره، این مرحله رو با خلاقیت و آرامش پشت سر بذاریم.
تفاوت بی‌اشتهایی با بدغذایی کودک در چیست؟
تفاوت اصلی بین بی‌اشتهایی و بدغذایی تو کودکان، تو ماهیت مشکل، شدت و تاثیر اون بر سلامتی کودکه.
بدغذایی یه مشکل نسبتا شایع و موقت تو کودکان و یه مرحله از رشد طبیعی به خصوص تو کودکان نوپا هست. این کودکان بیشتر به علت بافت، مزه و بوی غذا شروع به بدغذایی می‌کنن. بی‌اشتهایی به خصوص بی اشتهایی عصبی، مربوط به سلامت روان و یه اختلال جدی و نگران کننده اس. یعنی امتناع از خوردن تو این کودکان ریشه در یه مشکل عمیق روانی مثل ترس شدید و وسواسی از افزایش وزن داره. کودک تصویر بدی از بدن خودش داره و ربطی به تمایل یا عدم تمایل کودک به غذا نداره.
کودکان بد غذا ممکنه تنوع غذایی زیادی نداشته باشن و به تعداد محدودی غذا تمایل نشون بدن، اما مقدار کافی کالری و مواد مغذی به بدنشون میرسه و نمودار رشد و وزنشون تو محدوده طبیعی قرار داره.
اما بی اشتهایی تو کودکان، باعث سوء تغذیه و کاهش وزن شدید در اونا میشه و به دلیل کمبود ویتامین و مواد مغذی، سلامت اونا در معرض خطره و نیاز به مداخله پزشکی و روان درمانی داره.
دلیل بدغذایی کودکان در سنین مختلف
بدغذایی در کودکان بسته به سن کودک متفاوته. این پدیده معمولاً یه مرحله رشدی طبیعیه البته تا جایی که باعث اختلال تو رشد کودک نشه.
دلایل بدغذایی در نوزادان ۶ ماه تا ۲ سال
بدغذایی تو کودکان 6 ماه تا 2 سال، بیشتر مربوط به مراحل رشد طبیعی و توسعه حسی کودکه.
- مقاومت در برابر بافت‌های جدید، مزه‌ها یا دماها.
- حساسیت به بافت درشت یا سفت و ترس از خفگی.
- درد لثه و دندان.
- بعد از یکسالگی چون سرعت رشد کودک کمتر میشه، نیازش به غذا هم کمتره. اما والدین احساس می‌کنن کودک بد غذا شده.
دلایل بدغذایی در سنین 2تا ۶ سال
تو این سن کودک میل به استقلال طلبی و لجبازی داره و علت اصلی بدغذاییش بیشتر رفتاریه.
- بدغذایی یکی از کارهاییه که کودک با انجام دادنش استقلال و قدرت خودش رو به رخ والدینش می‌کشه.
- ترس یا اکراه شدید از امتحان کردن غذاهای جدید هم یکی از علل بدغذایی تو این سنه.
- بعضی کودکان از بافت، بو و رنگ بعضی غذاها خوششون نمیاد. مثلا غذاهای مخلوط یا خیس رو دوس ندارن.
- خستگی، بازی یا تماشای تلویزیون باعث میشه کودک تو خوردن غذا تمر کز نداشته باشه و بد غذایی کنه.
دلایل بدغذایی در کودکان سال به بالا
در سنین بالاتر از 6 سال، دلیل بدغذایی بیشتر مربوط به تأثیرات محیطی و اجتماعیه.
- نظرات دوستان، همکلاسی‌ها و تبلیغات میتونه روی ترجیحات غذایی کودک تاثیر بذاره.
- فعالیت‌های فوق برنامه و ساعات طولانی کلاس و مدرسه میتونه باعث بشه کودک وقت کافی برای خوردن غذای درست و کامل نداشته باشه.
- مصرف میان وعده‌های ناسالم و شیرین، میتونه باعث بشه اشتهای کودک به غذای اصلی کم بشه.
- در موارد خاصی ممکنه بد غذایی به علت مشکلات گوارشی، آلرژی یا مشکلات دهان و دندان باشه که نیاز به مداخله پزشکی داره.
بیشتر موارد بدغذایی مربوط به رشد طبیعی و تمایل کودک به استقلاله. والدین باید آرامش خودشونو حفظ کنن. غذایی رو با زور و تهدید به کودک ندن و با تکرار معرفی غذا، کودک رو به خوردن غذا تشویق کنن.
راه‌حل‌‌هایی برای بدغذایی کودکان
بدغذایی در کودکان، یه مشکل شایع و موقته. با رفتار صحیح والدین این مشکلات حل میشه و کودک کم کم علاقشو به خوردن غذا به دست میاره.
در اینجا چند راه‌حل عملی برای مقابله با بدغذایی کودکان آورده شده:
- اصلا کودک رو مجبور نکنین غذا بخوره یا کل بشقابش رو تموم کنه. مجبور کردن کودک به اینکار اون رو بدغذاتر میکنه.
- از چیزایی که باعث میشه کودک موقع غذا خوردن حواسش پرت بشه دوری کنین. مثلا تلویزیون و گوشی همراهتون رو خاموش کنین.
- برنامه غذایی منظم داشته باشین. اینکار باعث میشه در زمان مشخصی گرسنه بشه و تمایل به غذا پیدا کنه.
- غذا رو به اشکال و رنگ‌های جذاب و کودکانه سرو کنین.
- اگر کودک یه غذایی رو رد کرد و تمایل نشون نداد، ناامید نشین. شاید مجبور بشین یه غذایی رو 10 تا 15 بار بهش پیشنهاد بدین تا بالاخره اون رو بخوره.
- غذاهای جدید یا غذایی که دوس نداره رو با مقدار کمی از غذاهایی که دوس داره، به صورت ترکیبی براش بیارن. مثلا اگه ماست یا سالاد دوس داره، اونو کنار غذاش بذارید.
- وقتی میخواین یه غذای جدید معرفی کنین، به مقدار کم و در کنار غذای مورد علاقش قرار بدین.
- کودکان از والدین الگوبرداری می‌کنن. اگه خودتون انواع غذاهای سالم رو با اشتها بخورین، کودک هم ترغیب میشه که بخوره.
- سعی کنین حداقل یه وعده غذا رو با همدیگه بخورین .دور هم نشستن و غذا خوردن تو اشتهای کودک تاثیر زیادی داره.
- به کودک اجازه بدین تو فرایند خرید مواد غذایی شما رو همراهی کنه یا در پخت غذا کنارتون باشه و کمکتون کنه. اینجوره انگیزه و میل به خوردن غذا در اون بیشتر میشه.
- میان‌وعده‌های ناسالم مثل چیپس، پفک یا شیرینی رو کم کنین. چون میل کودک به غذای اصلی رو از بین میبره.
بهترین واکنش والدین به بدغذایی کودکان
بهترین واکنش والدین به بدغذایی کودک، حفظ آرامش و تبدیل زمان غذا به یه تجربه شاد و مثبته.
در اینجا مهم‌ترین نکات در مورد واکنش صحیح والدین آورده شده:
- هرگز کودک رو مجبور به خوردن غذا یا تموم کردن کل غذاش نکنین. هرچی شما بیشتر فشار بیارین، کودک مقاومت بیشتری به نخوردن غذا خواهد کرد.
- اگه کودک غذاش رو نخورد هیچ واکنش منفی مثل تهدید یا فریاد زدن نداشته باشین و به راحتی بعد از نیم ساعت غذا رو بردارین.
- از باج دادن به کودک برای خوردن غذا به شدت دوری کنین. پاداش در مقابل غذا خوردن این ذهنیت رو تو کودک بوجود میاره که غذایی که داره میخوره غذای بدیه که باید بخاطر خوردنش پاداش بگیره.
- برای کودک یه آشپز سفارشی نشین. برای کل خانواده یه مدل غذا بپزین. اگه غذا رو نخورد، براش جایگزین قرار ندین. اون میتونه صبر کنه و گرسنه بمونه، تا موقع غذا برسه.
- اگه غذایی رو دوس نداشت تا 15 بارمیتونین تکرار کنین و بهش پیشنهاد بدین. هر بار کمی متفاوت‌تر کنین. مثلا کمی سیب زمینی پخته یا پوره شده کنارش قرار بدین یا در کنار غذاهای مورد علاقش سرو کنین.
- والدین باید الگوی کودک تو خوردن غذاهای سالم و متنوع باشن تا توجه کودک به غذا جلب بشه.
- به کودک اجازه بدین تو خرید مواد غذایی و پخت غذا بهتون کمک کنه. اینجوری حس مالکیت و کنجکاویش تحریک میشه و تمایل به غذا پیدا میکنه.
- به کودک حق انتخاب غذاهای سالم بدین. مثلا کلم بروکلی میخوری یا هویج و سیب زمینی؟ نه اینکه بگی چی دوس داری بخوری؟
پیشنهاد چند غذای خوشمزه برای کودک بدغذا
برای ترغیب کودکان بدغذا، کلید کار در پنهان کردن هوشمندانه سبزیجات و استفاده از اشکال و رنگ‌های جذابه.
در اینجا چند پیشنهاد غذایی خوشمزه و جذاب برای کودکان بدغذا آورده شده:
ماکارونی جادویی
برای مقوی کردن ماکارونی، میتونین تو سس ماکارونی پوره کدو سبز یا قارچ ریز شده رو اضافه کنین. این سبزیجات وقتی کاملا بپزن، طعم سس رو تغییر نمیدن ولی مواد مغذیش رو افزایش میده.
کوفته قلقلی
مرغ، پیاز، هویج رنده‌شده و کمی عدس پخته و له‌شده رو اضافه و کاملا ورز بدید تا مواد به خورد هم برن. نمک زردچوبه و کمی پودر سوخاری اضافه کنین. به شکل توپک‌های گرد و کوچیک شکل بدین و تو روغن کنجد سرخ کنین.
تخم‌مرغ ستاره ای
تخم‌مرغ رو کاملاً بپزین و با قالب به شکل قلب یا ستاره برش بدین.
اسموتی
نصف لیوان شیر، یه عدد موز یخ‌زده و کمی کره بادام زمینی یا پودر دانه چیا اضافه کنین و کاملا میکس کنین. میتونین برای شیرین شدنش کمی عسل هم اضافه کنین. اسموتی را با نی‌های فانتزی و تو لیوان‌های رنگی سرو کنین.
پنکیک میوه ای
تو خمیر پنکیک، مقداری موز له شده اضافه کنین. پنکیک‌ها رو با قالب‌های جذاب سرخ کنین. بعد از آماده شدن میتونین روش عسل بریزین و با موز تزئین کنین.
سوالات متداول در مورد بد غذایی کودکان
۱. آیا بدغذایی نشونه کمبود مواد مغذی یا بیماریه؟
در اکثر موارد، بدغذایی یه مرحله رشد طبیعیه که ارتباطی به کمبود مواد مغذی یا بیماری نداره، به خصوص اگه رشد کودک طبیعی باشه. اما اگه بدغذایی کودک طولانی بشه و کمبود وزن پیدا کنه باید پیگیری بشه.
۲- تا چه سنی بدغذایی کودک طبیعیه ؟
بدغذایی معمولاً در سنین ۲ تا ۶ سالگی به اوج خودش میرسه و یه رفتار طبیعی رشدی تلقی میشه. اکثر کودکان، با ورود به مدرسه بد غذاییشون بهتر میشه. اما اگه ادامه دار بود باید حتما به پزشک مراجعه کنین.
سخن پایانی بد غذایی کودکان
بدغذایی در کودکان در اکثر موارد یه مرحله طبیعی رشدیه. ریشه این رفتار اغلب به تمایل کودک به استقلال و ترس از خوردن غذاهای جدید برمیگرده. کلید موفقیت والدین تو این مرحله، آرامش، صبر و استمراره؛ یعنی فراهم کردن منظم وعده‌های غذایی سالم بدون هیچ‌گونه فشار یا اجبار.
تو این مقاله از سایت دایه ما در مورد علت بدغذایی در کودکان، تفاوت بدغذایی و بی اشتهایی و راه حل‌هایی برای والدین صحبت کردیم. در پایان هم چند پیشنهاد غذایی سالم و خوشمزه برای کودکان بد غذا آوردیم. به امید سلامتی و تندرستی همه کودکان سرزمینم.
پزشکان، متخصصان و مشاوران ما درسایت دایه و مجموعه زیست بوم دایه در کنار شما هستن، تا شما رو در راه شیرین و پرچالش مادری کمک و راهنمایی کنن. زیست بوم تربیتی دایه با هدف همراهی و حمایت از مادران باردار در امر بارداری و طی کردن این دوران مهم از زندگی این عزیزان راه اندازی شده. با عضویت در دایه از خدمات مشاوره و پشتیبانی اون برخوردار بشین.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
دیدگاه ها